مدهای ارتعاشی IR

نه تنها هر گروهی از اتم‌ها در یک مولکول با بسامد خاص خود ارتعاش می‌کند، بلکه شش روش مختلف برای ارتعاش مولکول‌ها وجود دارد. هر یک از این ارتعاشات می‌تواند در هر مولکولی رخ دهد، ولی بسته به ترکیب و آرایش مولکول، این ارتعاشات در بسامدهای متفاوتی رخ می‌دهند. این ۶ روش ارتعاش را می‌توان در انیمیشن زیر دید.

توجه داشته باشید که گروه های مختلف اتم ها در بسامدهای متفاوتی ارتعاش می کنند، و یک گروه از اتم ها نیز می تواند به شش روش مختلف ارتعاش کند؛ و این یعنی تعداد زیادی حالت مختلف ارتعاش! در این صورت چگونه می توان اطلاعاتی از یک طیف مادون قرمز به دست آورد؟ راه حل این مسئله، آموختن از طریق سعی و خطا است. ما از راه گرفتن طیف  مربوط به بسیاری از مواد خالص شناخته شده و مشاهده ی محل های جذب هر گروه، فهمیده ایم که جذب گروه های مختلف در کجای طیف اتفاق می افتد. سپس جداولی از این مقادیر تشکیل داده شده است و می توانیم با استفاده از این یافته ها طیف های خود را تحلیل کنیم. برای آشنایی شما، جدولی حاوی پرکاربردترین جذب های مادون قرمز و محل ظهور آنها در یک طیف، در زیر آمده است:

موارد مهم از جذب‌های مادون قرمز

بسامد (cm-1) نوع ارتعاش
۱۸۷۰ – ۱۶۵۰ کششی carbonyl (C=O) stretch کربنیل
الکل ها
۳۶۴۰ – ۳۲۵۰ کششی O-H stretch
۱۱۶۰ – ۱۰۳۰ کششی C-OH stretch
۱۴۴۰ – ۱۲۶۰ خمشی (درون صفحه‌ای) C-OH in-plane bend
۷۰۰ – ۶۰۰ خمشی (ارتعاش جنبانه‌ای) C-OH wag
آلکان ها
۲۹۸۰ – ۲۸۵۰ کششی C-H stretch
۱۴۷۰ – ۱۴۵۰ خمشی (ارتعاش جنبانه‌ای) CH2 wag
۷۴۰ – ۷۲۰ خمشی (ارتعاش گهواره‌ای) CH2 rock
۱۳۹۰ – ۱۳۷۰ خمشی (ارتعاش جنبانه‌ای) CH3 wag
۱۴۷۰ – ۱۴۴۰ خمشی (ارتعاش پیچشی) CH3 twist
آلکن ها
۳۰۴۰ – ۳۰۱۰ کششی =CH2 stretch
۹۵۰ – ۹۰۰ خمشی (ارتعاش جنبانه‌ای) =CH2 wag
۱۶۶۵ – ۱۶۳۵ کششی C=C stretch (cis isomer)
۱۶۷۵ – ۱۶۶۵ کششی C=C stretch (trans isomer)
آمین ها
۳۴۶۰ – ۳۲۸۰ کششی N-H stretch
۱۶۵۰ – ۱۵۹۰ خمشی (ارتعاش جنبانه‌ای) NH2 wag
۱۱۹۰ – ۱۱۳۰ کششی C-N stretch
۵۱۰ – ۴۸۰ خمشی (ارتعاش قیچی‌وار) C-N-C scissor
استرها
۱۲۹۰ – ۱۱۸۰ کششی متقارن C-O-C asymmetrical stretch
۶۴۵ – ۵۷۵ خمشی (ارتعاش قیچی‌وار) O-C-O scissors
ترکیبات نیترودار
۱۵۷۰ – ۱۵۵۰ کششی متقارن NO2 symmetrical stretch
۱۳۸۰ – ۱۳۶۰ کششی نامتقارن NO2 asymmetrical stretch
۶۵۰ – ۶۰۰ خمشی (ارتعاش قیچی‌وار) NO2 scissors
۵۳۰ – ۴۷۰ خمشی (ارتعاش گهواره‌ای) NO2 rock
سولفون ها
۱۱۷۰ – ۱۱۲۰ کششی متقارن SO2 symmetrical stretch
۱۳۶۰ – ۱۲۹۰ کششی نامتقارن SO2 asymmetrical stretch
۶۱۰ – ۵۴۵ خمشی (ارتعاش قیچی‌وار) SO2 scissors

نظر دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *