افزایش کارایی خطوط انتقال نفت و گاز با طرح دانشجوی ایرانی

یک دانشجوی دانشگاه صنعتی امیرکبیر دستگاهی را طراحی کرده است که با ایجاد پوشش‌های نانویی بر روی خطوط انتقال نفت وگاز، کارایی این خطوط را بالاتر می‌برد.

حمیدرضا آبدارباشی – دانشجوی رشته مهندسی متالورژی – این دستگاه را براساس یک روش شیمیایی – مکانیکی خاص ساخته است که می‌تواند بر روی قطعات مختلف، پوششی از مواد نانوکامپوزیتی لایه نشانی کند.

وی درباره‌ دستگاه طراحی شده توضیح داد: دستگاه لایه‌نشانی پوشش‌های نانوکامپوزیتی براساس روش جدیدی کار می‌کند که در دنیا نیز بیش از ۱۰ سال سابقه ندارد.

به گفته‌ی آبدارباشی، این دستگاه می‌تواند پوشش‌های قابل اطمینان‌تری نسبت به پوشش‌های فعلی خطوط انتقال نفت و گاز ایجاد کند؛ موضوعی که در چند سال اخیر از اولویت‌های پژوهشی وزارت نفت در حوزه خطوط لوله انتقال بوده است.

کاربرد در صنایع خودروسازی

طراح و سازنده‌ی این دستگاه معتقد است که می‌ توان برای آن افزون بر صنایع نفت و گاز بازار دیگری در حوزه ساخت خودرو یافت.

آبدارباشی گفت: هم‌اکنون استفاده از پلیمر‌ها در قطعات مختلف خودروها رو به گسترش است و می‌توان از دستگاه لایه‌نشانی پوشش‌های نانوکامپوزیتی برای پوشش‌دهی به قطعات پلیمری که با سایر روش‌ها قابل پوشش‌دهی نیستند، استفاده کرد.

کاهش ۷۰ درصدی مصرف انرژی

دستگاه ساخته شده توسط آبدارباشی پوشش متفاوتی نسبت به سایر روش‌های پوشش‌دهی ایجاد نمی‌کند، اما ویژگی‌هایی دارد که روش‌های دیگر لایه‌نشانی مانند الکترولس و الکتروپلیتینگ فاقد آن هستند.

به گفته‌ی این طراح جوان، دستگاه می‌تواند میزان مصرف برق و گاز را تا ۷۰ درصد کاهش دهد که با توجه به افزایش قیمت حامل‌های انرژی برای صنایع مختلف بسیار حائز اهمیت است.

وی ادامه داد: این دستگاه نسبت به دو روش دیگر لایه‌نشانی، بازده بالاتری دارد و نکته‌ی مهم دیگر آن است که قابل حمل است و به حمام نمک نیز احتیاج ندارد که این موضوع باعث می‌شود تا برای تاسیسات در دورترین نقاط نیز قابل استفاده باشد.

نیاز به استفاده از ربات‌ها برای به‌کارگیری در خط تولید

آبدارباشی با اشاره به این‌که نمونه‌ی ساخته شده توسط او با راهنمایی دو تن از اساتید دانشکده مهندسی متالورژی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، یک نمونه‌ی صنعتی است، خاطر نشان کرد: این نمونه می‌تواند در صنعت استفاده شود، اما برای به‌کار گرفتن آن در خط تولید قطعات به لوازم دیگری نیز نیاز است.

به گفته‌ وی برای به کارگیری این نمونه در خط تولید لازم است تعدادی ربات و بازوهای مکانیکی نیز به آن افزوده شود تا بدون دخالت انسان و با برنامه‌ریزی قبلی قابل استفاده باشد.

شیوه کار دستگاه

طراح این دستگاه درباره‌ کار آن توضیح داد: دستگاه از یک پیستوله با دو نازل برخوردار است که دو محلول اکسید‌کننده و احیا‌کننده را از دو مخزن جداگانه بر روی قطعه می‌پاشد، این دو محلول بر روی سطح با یکدیگر واکنش نشان می‌دهند و پوششی را بر روی قطعه ایجاد می‌کنند.

آبدارباشی با اشاره به این‌که نمونه صنعتی این دستگاه با حمایت مالی اداره کل انجمن‌های علمی و امور المپیاد‌های دانشگاه صنعتی امیرکبیر ساخته شده است، اظهار کرد: پنج میلیون تومان کمک این اداره تنها برای خرید وسائل عمده و ضروری این دستگاه کافی بود و ساخت نمونه‌ کامل صنعتی آن به حداقل ۱۵ میلیون تومان سرمایه احتیاج دارد که در مقایسه با هزینه‌های دو روش الکترولس و الکتروپلیتینگ مبلغ پایینی است.