پلی آکریلونیتریل

برای آشنایی اجمالی با پلی‌آکریلونیتریل، اینجا کلیک کنید!

پلی‌آکریلونیتریل کمتر در محصولاتی که یک مصرف کننده‌ی عادی با آنها آشنا است، استفاده می‌شود، و بیشتر در ساخت پلیمر دیگری به نام الیاف کربن کاربرد دارد. هموپلیمرهای آکریلونیتریل به صورت الیاف در سیستم‌های پالایش گاز داغ، چادرهای صحرایی، بادبان کشتی‌های مسابقه‌ای و حتی بتون تقویت شده با الیاف، استفاده می‌شوند. اما اکثر کوپلیمرهای دارای پلی‌آکریلونیتریل به عنوان الیاف برای ساخت پارچه‌های کش‌باف مثل جوراب‌ها و بلوزها، و همچنین محصولاتی برای استفاده در فضای آزاد مثل چادر و چیزهایی از این قبیل استفاده می‌شود. اگر روی برچسب یک پارچه نوشته شده بود “آکریلیک”، این پارچه از یکی از کوپلیمر‌های پلی‌آکریلونیتریل ساخته شده است. معمولاً این مواد، کوپلیمر آکریلونیتریل و متیل‌آکریلات یا آکریلونیتریل و متیل‌متاکریلات هستند.

همچنین گاهی اوقات کوپلیمرهایی از آکریلونیتریل و وینیل کلراید می‌سازیم. این کوپلیمرها تأخیرانداز شعله هستند، و الیاف ساخته شده از آنها الیاف موداکریلیک نام دارند.

ولی کوپلیمرهای آکریلونیتریل به اینها ختم نمی شود. پلی(استایرن-کو-آکریلونیتریل)(SAN) و پلی(آکریلونیتریل-کو-بوتادی ان-کو-استایرن) (ABS) به عنوان پلاستیک استفاده می شوند.  SAN یک کوپلیمر تصادفی ساده، از استایرن و آکریلونیتریل است. اما ABS پیچیده‌تر است. ABS به وسیله پلیمریزاسیون استایرن و آکریلونیتریل در حضور بوتادی‌ان به دست می‌آید. پلی‌بوتادی‌ان دارای پیوند دوگانه کربن–کربن است که آن هم می‌تواند پلیمریزه شود. لذا ما در نهایت زنجیری پلی یوتادی انی خواهیم داشت که زنجیری SAN به آن پیوند خورده است، همان گونه که در شکل زیر می بینید:

ABS بسیار محکم و سبک است. این ماده به اندازه‌ای مقاوم است که برای ساخت قسمت هایی از بدنه اتومبیل به کار می رود، اما آن قدر سبک است که می توان قطعات بزرگی از آن را را فقط با یک دست به بالای سر برد. استفاده از پلاستیک هایی مثل ABS اتومبیل ها را سبک تر می‌سازد، ‌بنابراین آنها سوخت کمتری مصرف می‌کنند و لذا آلودگی کمتری هم ایجاد می‌کنند.

ABS پلاستیک محکم تری نسبت به پلی استایرن است. این امر به خاطر گروه های نیتریل واحدهای آکریلونیتریل آن است. گروه های نیتریل خیلی قطبی هستند، بنابراین به سمت هم جذب می‌شوند. این امر به بارهای مخالف روی گروه های نیتریل اجازه می‌دهد که همدیگر را پایدار کنند، همان گونه که در تصویر زیر می‌بینید. این جاذبه قوی که زنجیرهای ABS را به سختی کنار هم نگه می‌دارد، ماده را محکم تر می‌کند. همچنین پلی بوتادی ان لاستیکی، ABS را نسبت به پلی استایرن چقرمه تر می کند.
پلی‌آکریلونیتریل یک پلیمر وینیلی است و از خانواده آکریلات مشتق شده است. این ماده از مونومر آکریلونیتریل به وسیله پلیمریزاسیون وینیلی رادیکال آزاد ساخته شده است.

این شکلی است که مونومر آکریلونیتریل واقعاً شبیه آن است:
برخی دیگر از پلیمرهایی که به عنوان الیاف کاربرد دارند، عبارتند از:

پلی‌اتیلن
پلی‌پروپیلن
نایلون
پلی‌استر
کولار و نومِکس
سلولز
پلی‌یورتان‌ها